¨Mijn broer voelt zich sinds zijn scheiding eenzaam. Ik probeer hem tips te geven en nodig hem wel eens uit om bij me te komen eten, maar dat helpt maar heel even.¨

Dit was een kwestie die in een podcast* ter sprake werd gebracht. Het advies van een deskundige hierbij was: ¨Wees niet teveel bezig met wat je voor hem kunt doen, maar vraag hem om iets voor jóu te doen. Laat zien dat hij van betekenis kan zijn in jouw leven.¨

Een verrassend advies misschien, maar als je er over nadenkt eigenlijk heel logisch. Wij mensen zijn sociale wezens en het onderhouden van sterke relaties is essentieel voor ons welzijn. Wie het gevoel heeft niet van betekenis te zijn voor anderen, zal zich waarschijnlijk geïsoleerd voelen en negatief over zichzelf denken.

We kunnen dit om ons heen zien. Veel mensen die met pensioen gaan komen gevoelens van nutteloosheid tegen. (¨Wie ben ik nog zonder mijn werk?¨) Hetzelfde kan gebeuren bij mensen wier kinderen het huis uit gaan. (Het empty nest syndroom: ¨Wie ben ik nog als mijn kinderen me niet meer nodig hebben?¨) Ik ben een tijd buddy geweest van iemand met zware psychische problemen. Ze vond het fijn dat ik elke week langskwam voor een gesprek, maar ik merkte dat het haar vooral heel erg goed deed als ze iets voor mìj kon doen. Het was een ervaring die ze zelden had. Het idee dat we anderen niets te bieden hebben is misschien wel een van de meest deprimerende ervaringen die we als mens kunnen hebben. Afscheidsbrieven van mensen die zelf uit het leven stappen bevatten dan ook vaak opmerkingen die erop wijzen dat deze mensen het gevoel hadden dat ze hun omgeving alleen maar tot last waren.

Iets te bieden hebben voelt krachtig en geeft zelfvertrouwen. Maar wat als je echt niks te bieden hebt waar anderen iets aan hebben? Ben je dan gedoemd om je eenzaam en nutteloos te gaan voelen? Nou.. misschien moeten we niet de fout maken om te denken dat we alleen door opvallende daden iets voor anderen kunnen betekenen. Eenvoudigweg vriendelijk zijn kan al heel veel goeds teweegbrengen. Ik herinner me dat bij één van mijn vorige werkplekken in de kantine een dame werkte die iedereen opvallend vriendelijk bejegende bij het uitreiken van de maaltijden. Ze had er ook zelf duidelijk plezier in. Als ik een slechte dag had kon me dat erg opbeuren. En soms is ¨er zijn¨ zelfs al genoeg om anderen te steunen. Ik merk dat altijd heel duidelijk bij een gezamenlijke meditatiesessie of tijdens een stilteretraite. Iedereen komt daar voor zichzelf, en in die zin komt iedereen iets ¨halen¨. Maar iedereen brèngt ook iets: zijn of haar aanwezigheid. En die is heel belangrijk. Ook al is er weinig interactie met elkaar, er gaat een dragende werking uit van het eenvoudigweg samenzijn. Dat is vooral belangrijk op lastige momenten, dan is het fijn om te merken dat je niet alleen bent. Denk dus niet te snel dat je niets voor anderen kunt betekenen. Dat je er bent en hóe je er bent zijn vaak al heel belangrijk.

Thomas Volman

Bronvermelding:
* Podcastserie ¨Vraag het aan Rika¨, 22 juni 2022.