Gedoetje

¨Het leven is een gave, èn een opgave¨. Dat hoorde ik één van de fraters Maristen ooit zeggen. Ik vond het een treffende uitspraak. Enerzijds is het leven een geschenk en is er heel veel wat we zomaar in ontvangst mogen nemen zonder dat we er veel moeite voor hoeven te doen. Denk aan eenvoudige dingen als de zon die opkomt, de smaak van een kop thee, de schoonheid van de natuur of een mooie wolkenlucht. Maar we moeten ook iets van het leven màken. Voormalig filosoof des vaderlands René Gude zei ooit bij De Wereld Draait Door*: ¨Het leven is ook een gedoetje¨, ¨Je moet iedere ochtend uit je nest komen, van jongs af aan moet je op school iets flikken, je moet iets met vrienden en vriendinnetjes regelen, je moet een baan zien te krijgen, je moet een gezin stichten.¨

Je zou dus kunnen zeggen dat we als het ware twee levens hebben: een gegeven leven en een gemaakt leven. Ik heb het idee dat de balans tussen die twee levens vaak nogal zoek is. Als ik om me heen kijk, zie ik veel mensen die heel erg druk zijn met alles wat er bij dat gemaakte leven komt kijken en daarin lijken te vergeten wat er allemaal te ontvangen is. ¨Er móet altijd zoveel¨, zeggen ze.

Kan dat niet anders? Ik denk van wel. Om te beginnen kun je natuurlijk proberen je niet zo in beslag te laten nemen door alle gedoetjes en jezelf eraan herinneren meer aandacht te schenken aan het gegeven leven. Daarnaast kun je je afvragen of al die gedoetjes van het gemaakte leven wel echt moeten. Je gaat bijvoorbeeld niet dood als je geen gezin sticht en en geen flitsende carrière hebt. Sterker nog, veel mensen zijn beter af zonder. Het is belangrijk om uit te vinden wat bij je past en daar mag je best eigenwijze keuzes in maken. Maar mocht je denken: ¨f*ck dat gemaakte leven, ik doe er lekker allemaal niet aan mee en ga me alleen maar richten op het gegeven leven¨, dan kom je volgens mij bedrogen uit. Het gegeven leven en het gemaakte leven zijn namelijk twee zijden van dezelfde munt. Alle mogelijkheden en talenten die je gekregen hebt zonder er iets voor te hoeven doen behoren namelijk ook tot het gegeven leven. En het leven kan pas echt gaan stromen als je die mogelijkheden en talenten inzet ten behoeve van iets dat jezelf overstijgt. Het gegeven leven bevat ook de uitnodiging om iets van het leven te gaan màken.

Een uitnodiging krijgen is iets anders dan iets moeten. In een uitnodiging zit vrijheid. Als het leven mij uitnodigt om er iets van te maken, gaat dat over de vraag wat ik met mijn mogelijkheden en talenten te bieden heb. Niet over wat er door anderen (of mezelf) van me verwacht wordt, of waar ik aan zou moeten voldoen. Vanuit deze houding zou ik de woorden van René Gude dan ook anders formuleren: je wordt iedere ochtend uitgenodigd om uit je bed te komen en aan een nieuwe dag te beginnen, je mag van jongs af aan je talenten ontwikkelen op school en vrienden en vriendinnetjes maken, je kunt in een baan een zinvolle bijdrage leveren aan de samenleving. Misschien is het je zelfs wel gegeven om kinderen te krijgen. Maar uitnodiging of niet, een gedoetje blijft het.

Thomas Volman

*https://www.youtube.com/watch?v=uqLR46GRrEA